Caritas Christi urget nos [1]

31 stycznia 2014

Drodzy

Centrum duchowości chrześcijańskiej stanowi miłość, czyli życie samego Boga, który w swej najgłębszej rzeczywistości jest Agape, Caritas, Miłością. Duchowość salezjańska nie jest odmienna od duchowości chrześcijańskiej; także ona bazuje na miłości; w tym przypadku chodzi o »miłość duszpasterską«, tj. tę miłość, która skłania nas do poszukiwania „chwały Bożej i zbawienia dusz”: Caritas Christi urget nos [Miłość Chrystusa przynagla nas] [2].

Uczestniczymy dziś w obwoływaniu nowej wiosny Kościoła i świata, co rodzi radość i, u wielu, zadziwienie. Prorocy nieszczęść, którzy zapewniali o zimie Kościoła, muszą – po raz kolejny – zmienić zdanie. Ten nowy powiew wiosny, dar Ducha Świętego, ma twarz i serce – to papież Franciszek [3]. Poniżej cytuję dwa zdania Ojca Świętego Franciszka, które odwołują się wprost do naszej duchowości i posłannictwa, przynaglając nas do gorliwego życia i działania zgodnie z duchowością Księdza Bosko: Kochana młodzieży, Kościół oczekuje wiele od was i od waszej hojności. Nie traćcie odwagi stawiania sobie wysokich wymagań oraz Chrześcijanin nigdy nie może być znudzony i smutny. Ten, kto kocha Chrystusa, jest pełen radości i rozsiewa radość [4].

Piękna i głęboka duchowość

W trzecim roku przygotowań do rocznicy urodzin Księdza Bosko chcemy zaczerpnąć z jego duchowego doświadczenia. Zapewne o wiele łatwiej jest prezentować życiorys św. Jana Bosko – choć i w czasie jego studium odnajdywaliśmy sporo nowych faktów i komentarzy – niż dokonywać syntezy jego systemu pedagogicznego czy duchowości.

Pogłębiona lektura duchowości salezjańskiej roztacza przed nami jej cudowny obraz – duchowości głębokiej i prostej, łatwej do przyjęcia i pewnie prowadzącej drogami świętości. Nasze wzrastanie w świętości łączy się z drogą towarzyszenia młodym w ich dorastaniu, dojrzewaniu, realizowaniu powołania i uświęcaniu się, by jak to napisał Ksiądz Generał: młodzi mogli wzrastać jako uczciwi obywatele, dobrzy chrześcijanie i przyszli mieszkańcy nieba [5].

Opisując duchowość któregokolwiek ze świętych, staramy się docierać do rozumienia jego myśli i serca w jego czasach, ale także akomodujemy tę duchowość do swoich czasów, do tego jak dziś ją rozumiemy i jak możemy nią żyć. Jeśli czytając te słowa, zechcesz pomyśleć, jaką dziś największą trudność odnajdujemy w pracy z młodymi ludźmi, tę trudność, która spędza sen z powiek, która czasami uniemożliwia nam dzielenie się bogactwem Ewangelii i bogactwem życia – to być może odnajdziemy, że tę samą trudność miał ksiądz Jan Bosko swoim czasie. Przyznam, że zdanie odnalezione w tekście komentarza do wiązanki 2014 było dla mnie zaskoczeniem, oto ono: Ta najbardziej delikatna i najbardziej cenna część ludzkiej społeczności, na której bazują nadzieje szczęśliwej przyszłości, nie jest sama w sobie zdeprawowana. […] Trudność polega na znalezieniu sposobu zgromadzenia ich, aby móc do nich mówić, przekazywać im zasady moralności. To była misja Syna Bożego, tego może dokonać tylko Jego święta religia [6].

Stajemy ramię w ramię w jednym szeregu z Księdzem Bosko – świętym Janem Bosko – by odkrywać i przyswajać głębię Ewangelii na sposób salezjański, by przekształcać tę miłość Chrystusa, która nas przynagla, a nawet porywa, w chrześcijańską miłość, miłość wychowawczą i duszpasterską. Miłość, dzięki której sami osiągniemy szczyt – świętość, jedność z Bogiem. Święty Franciszek Salezy powiedział: »Osoba jest doskonałością wszechświata; duch jest doskonałością osoby; miłość jest doskonałością ducha; a miłosierdzie – doskonałością miłości«. Jest to uniwersalna wizja, która ukazuje w skali wzrastania cztery sposoby istnienia: być, być osobą, miłość jako forma przewyższająca wszelki inny sposób bycia osoby oraz miłosierdzie jako najwyższy wyraz miłości [7].

Duchowość salezjańska mistycznie streszczona jest w zdaniu Da mihi animas, cetera tolle. To motto Księdza Bosko znajduje się w Księdze Rodzaju, w rozdziale 14 (werset 21). Czterech sprzymierzonych królów walczy z innymi pięcioma, wśród których znajduje się król Sodomy. Podczas grabieży miasta dostaje się do niewoli także Lot, bratanek Abrahama, ze swoją rodziną. O tym zostaje powiadomiony Abraham. Po uzbrojeniu ludzi ze swojego plemienia udaje się w pościg. Pokonuje grabieżców, odzyskuje łup i ludzi. Wówczas wdzięczny król Sodomy mówi do niego: „Oddaj mi tylko ludzi, a mienie weź sobie!” Obecność Melchizedeka, kapłana, którego pochodzenie nie jest znane, nadaje szczególnego znaczenia religijnego i mesjanistycznego temu tekstowi, przede wszystkim ze względu na błogosławieństwo, jakie wypowiada nad Abrahamem. Zatem ta sytuacja jest tym bardziej „duchowa”. W prośbie króla jest jednakże wyraźne rozróżnienie między „ludźmi” i „resztą”, rzeczami.

Ksiądz Bosko daje wyrażeniu osobistą interpretację w ramach wizji religijno-kulturowej ubiegłego wieku. »Dusza« wskazuje jakość duchową człowieka, centrum jego wolności i motyw jego godności, przestrzeń jego otwartości na Boga. Wyrażenie z Księgi Rodzaju (14,21) u Księdza Bosko przybiera własne cechy, od momentu, w którym odczytuje on ten tekst biblijny w sposób aktualizujący, alegoryczny, modlitewny, pochwalny: animas to ludzie z jego czasów, są to konkretni chłopcy, z którymi miał do czynienia; cetera tolle oznacza oderwanie się od rzeczy i stworzeń, oderwanie, które u niego nie oznacza unicestwienia siebie, unicestwienia w Bogu, jak na przykład było to u teologów kontemplacyjnych lub mistyków; u niego oderwanie jest stanem ducha niezbędnym do całkowitej wolności i dyspozycyjności względem wymagań apostolatu [8].

Wybaczcie, że nie piszę o naszej duchowości według sposobu zaproponowanego na 23 Kapitule Generalnej, odsyłam wszystkich do tekstu komentarza do wiązanki 2014 i literatury opisującej naszą duchowość, by wychodząc do młodych, ujawniał się duch salezjański, prowadząc nas i ich drogami świętości. Zapraszam, by obficie czerpać z salezjańskiej duchowości, zanurzyć się w samym sercu Księdza Bosko, gdzie zaangażowanie i radość idą w parze, gdzie świętość i pogoda ducha stanowią nierozłączną całość [9].

Jesteśmy z Wami

Codzienne, od ponad dwóch miesięcy polskie media podają informacje o sytuacji na Ukrainie. Nasza wspólna historia, wspólne doświadczenie komunizmu i uwalnianie się od niego, a także zwykłe sąsiedztwo, nie pozwalają nam na pozostawanie obojętnymi na tę sytuację. Tym bardziej od kiedy stanowimy jedną inspektorię. Słuchając Księdza Bosko, dalecy jesteśmy od politycznego angażowania się w tę sytuację, ale zwykła troska o młodzież i ich rodziny, o wychowanków, parafian i współbraci nie pozwala pozostawać obojętnym. Dla wielu z nas analogia z czasem rodzenia się Solidarności jest oczywista, choć pora, metody i czasy są zupełnie inne.

W Polsce wiele osób, organizacji, samorządów itd. wyraża solidarność lub podejmuje działania na rzecz wsparcia rozwiązania kryzysu na Ukrainie, a w wielu polskich kościołach zanoszone są modlitwy za Ukrainę i naród ukraiński. Te zwykłe dowody łączności dodają otuchy i siły, a podejmującym rozmowy i działania – odwagi. W duchu solidarności, proszę wszystkich o gorącą modlitwę o sprawiedliwe i mądre rozwiązanie sytuacji na Ukrainie. Współbraci, młodzież i całą Rodzinę Salezjańską zapewniam, że bliski jest nam Wasz los i to, co przynoszą kolejne dni.

Przyjmijcie słowa z przesłania Księdza Generała skierowanego 31 stycznia 2014 roku do młodzieży Salezjańskiego Ruchu Młodzieżowego jako parafrazę życzeń i słowa nadziei: Drodzy Młodzi, dziękuję, za Waszą obecność, w której objawia się Boża miłość, za świeżość i entuzjazm, wyrażony podczas tych dni, za radość, którą napełniliście moje serce. Po ojcowsku będę Was nadal kochał i dlatego zapraszam Was do patrzenia w przyszłość z nadzieją. Bóg nas nie opuszcza i daje nam wielkie znaki swojej miłości [10].

Drodzy

Przywołując postać Księdza Bosko, opowiadamy sny, w których Bóg do niego mówił. On wskazał nam jako jedną z cech naszej duchowości „ukochanie Ojca Świętego”.
Proszę, byście realizowali sen Ojca Świętego, żyjąc głęboko naszą, salezjańską duchowością. Co jest tym snem, który uwiódł Papieża Franciszka i który zaraża i oczarowuje tak wielu młodych? To Kościół wolny od duchowej światowości, wolny od pokusy zamknięcia się w swoich instytucjonalnych strukturach, wolny od tendencji bycia bogatym i zamkniętym w sobie, a przede wszystkim, Kościół wolny od klerykalizmu i maskulinizmu. To Kościół wcielony w ten świat, promieniujący w najuboższych i cierpiących. Dom otwarty dla całej ludzkości. […] Papież Franciszek, z prawdziwą pasją, przeżywa oddanie się na rzecz tego snu, który nosi w sercu. Pragnie, aby wszyscy wierzący – a zwłaszcza młodzi – przeżywali z taką samą gorliwością jego misyjny zapał [11].

Oddany w św. Janie Bosko z braterskim pozdrowieniem

[1] Caritas Christi urget nos, 2 Kor 5,14.
[2] Pascual Chávez Villanueva sdb, Wiązanka 2014, s. 3.
[3] Pascual Chávez Villanueva sdb, Przesłanie do Salezjańskiego Ruchu Młodzieżowego, 31 stycznia 2014.
[4] Ze wpisów na Twitterze Ojca Świętego Franciszka z dnia 28 maja i 30 czerwca 2013 roku.
[5] Pascual Chávez Villanueva sdb, Wiązanka 2014, s. 3.
[6] Govanni Bosco, Piano di Regolamento per l’Oratorio maschile di S. Francesco di Sales in Torino nella regione Valdocco. Introduzione, w: pod red. P. Braido, Don Bosco Educatore. Scritti e Testimonianze, LAS, Roma 1997, s. 108-109.
[7] Pascual Chávez Villanueva sdb, Wiązanka 2014, s. 19-20.
[8] Pascual Chávez Villanueva sdb, Wiązanka 2014, s. 25-26.
[9] Pascual Chávez Villanueva sdb, Przesłanie do Salezjańskiego Ruchu Młodzieżowego, 31 stycznia 2014.
[10] Pascual Chávez Villanueva sdb, Przesłanie do Salezjańskiego Ruchu Młodzieżowego, 31 stycznia 2014.
[11] Pascual Chávez Villanueva sdb, Przesłanie do Salezjańskiego Ruchu Młodzieżowego, 31 stycznia 2014.